W OBRONIE LITERACKIEJ TRADYCJI
Organizacja Międzyzakładowa NSZZ „Solidarność” Pracowników Oświaty i Wychowania w Rzeszowie zorganizowała publiczne czytanie fragmentów „Pana Tadeusza” w dniu 16.11.2013 w Millenium Hall w godzinach od 14.00 do 17.00. To ogólnopolska akcja z cyklu „Lektury bez cenzury” mająca zwrócić uwagę społeczeństwa na niekorzystne z punktu widzenia jego interesów zmiany w kanonie lektur szkolnych. Rzeszowska „Solidarność” oświatowa broniła poematu Adama Mickiewicza - utworu, który nawet w obowiązkowych fragmentach nie będzie funkcjonował w gimnazjum. Jako organizatorzy, zadaliśmy uczestnikom pytanie: Kto się boi Mickiewicza? To było też hasło naszej akcji. Zdjęcia z przeprowadzonej akcji >>>
Spośród uczestników czytania nie znalazła się żadna osoba, która bałaby się Mickiewicza. Wprost przeciwnie, ludzie garnęli się do czytania ulubionych przez siebie fragmentów. Przyszli do galerii handlowej zaopatrzeni w swoje własne egzemplarze „Pana Tadeusza”, niejednokrotnie mocno „zaczytane”, więc często używane. Chętni spośród publiczności rekrutowali się przede wszystkim spośród młodzieży: to licealiści lub gimnazjaliści rzeszowskich i łańcuckich szkół. Widownia, wśród której znajdowali się przedstawiciele różnych pokoleń, gromkimi brawami nagradzała popisy czytających, a wzięło udział 37 osób. Trudno jednoznacznie określić liczbę słuchaczy, gdyż, jak to w galerii handlowej: jedni przychodzili, inni odchodzili, jednak liczba 500 ulotek informujących o celach akcji rozeszła się w ciągu pół godziny od rozpoczęcia czytania. Samo zaś czytanie przedłużyło się do 3 godzin.
Kto przyszedł na spotkanie posłuchać pięknego poetyckiego słowa, nie zawiódł się. W atmosferę poematu wprowadzili widzów dialogiem między Zosią i Tadeuszem aktorzy rzeszowskich scen pani Joanna Baran i pan Michał Chołka. Nie oni jedni wykorzystali wątki miłosne jako osnowę swoich popisów czytelniczych. Wiele osób zdecydowało się wesprzeć naszą inicjatywę, a przygotowując się do roli, mieli ten przywilej, że sami dokonywali wyboru fragmentów, które uznali za ważne. W ten sposób opracowane zostały właśnie takie partie tekstu, dzięki którym słuchacze mogli odkryć lekkość poematu Mickiewicza. Brawurowo role Telimeny oraz Tadeusza odegrali: Maciek Wilk i Ola Rudyk. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie fakt, że są to uczniowie zaledwie drugiej i trzeciej klasy Szkoły Podstawowej Nr 6 w Rzeszowie, którzy byli przygotowani pod kierunkiem pani Mileny Kwiatkowskiej. Tematycznie łączyły się z nimi występy uczniów Zespołu Szkół nr 2 w Rzeszowie, którzy pod kierunkiem pań: Katarzyny Kadyjewskiej i Beaty Schwarz-Rząsy w strojach z epoki odegrali fragmenty umizgów. Barbara Południak, studentka filozofii URz, przygotowała dramatyczną scenę rozstania zakochanych z księgi X. Piotr Majcher, utytułowany trener i zawodnik judo, przypomniał chwilę pierwszej bójki w zamku Horeszków przy nakręcaniu zegarów. Podopieczni stowarzyszenia „Siemacha” pod opieką Wioletty Szczurek zapoznali z zasadami grzeczności wyłożonymi przez Podkomorzego. Kamil Sznajder, drużynowy 51 DH „Żuawi” im. Signi 1863 roku, odtworzył charakter ks. Robaka podczas jego spowiedzi. Olimpia Leniar, strzelec Jednostki Strzeleckiej 2021 ZW „Strzelec”, przeniosła zebranych do Dobrzyna. Wielkim zaskoczeniem było brzmienie Inwokacji po kaszubsku w wykonaniu aktora Michała Chołki.
We fragmentach innych zaproszonych gości dominowała już różnorodna tematyka i nastrój. Wystąpienia prof. Aleksandra Bobki, rektora Uniwersytetu Rzeszowskiego, prof. Kazimierza Maciąga, dziekana Uniwersytetu Rzeszowskiego, Przemysława Tejkowskiego, dyrektora Teatru Nowego w Rzeszowie, Andrzeja Filipczyka, wiceprzewodniczącego Zarządu Regionu NSZZ „Solidarność”, insp. Marka Matuły, dowódcy Okręgu Południowo-Wschodniego ZW „Strzelec”, Mileny Kwiatkowskiej, nauczycielki języka polskiego w SP Nr 6 w Rzeszowie, ks. Marcina Jaracza, Krystyny Wróblewsiej, dyrektora PCEN w Rzeszowie to poszukiwania spraw, dzięki którym poemat zasłużył na miano epopei narodowej. Zebrani wysłuchali krótkiej historii Polski w koncercie Jankiela, uwag o roku 1812, szkodliwości podążania za modami, relacji z emigracyjnego Paryża czasów Mickiewicza.
Obecność tak znamienitych gości podniosła rangę przedsięwzięcia, tym bardziej, że prof. A.Bobko podzielił się z zebranymi niezwykle cenną uwagą: skoro nikt nie zakazuje czytania klasyków w szkole, trzeba to robić. Ten apel trafia do serca i na pewno przez wielu nauczycieli zostanie wysłuchany. Warto jednak pamiętać, że zadaniem MEN jest takie kształcenie, które stworzy więzy międzypokoleniowe i zachęci młodych Polaków do odpowiedzialności za los Ojczyzny. Tymczasem obecna edukacja jest jak granat, który rozrzuca Polaków po świecie, pozbawiając ich jednocześnie poczucia dumy narodowej. Przeciwko temu w dniu 16 listopada 2013 zaprotestowała rzeszowska „Solidarność” oświatowa w akcji „Kto się boi Mickiewicza”.
Serdeczne podziękowania kierujemy pod adresem wszystkich zaproszonych gości. Dołączamy również wyrazy podziękowania dla pani Prezes Marty Półtorak, gdyż jej zgoda umożliwiła nam przeprowadzenie naszej akcji w Millenium Hall, a pracownicy Galerii byli bardzo otwarci i zaangażowani. Nasz sukces to również zasługa aktorki Joanny Baran, która z wdziękiem i profesjonalizmem prowadziła całe przedsięwzięcie. Jak wielkie było to przedsięwzięcie organizacyjne, wie tylko Bogusława Buda, przewodnicząca MK NSZZ „Solidarność” Oświaty i Wychowania, pomysłodawczyni i realizatorka całości. Zadbała o każdy szczegół, dzięki czemu, wydarzenie stało się spektakularnym sukcesem. Niezbędnej pomocy udzielili też Katarzyna Milcarek-Mróz i Dariusz Zięba.
Opracował: dr Dariusz Zięba