Warszawa, 22 sierpnia 2024 r.

Komunikat ze spotkania zespołu do spraw pragmatyki zawodowej nauczycieli działającym przy Ministerstwie Edukacji Narodowej

(grupa robocza ds. wynagradzania nauczycieli)

22 sierpnia 2024 r., w siedzibie Ministerstwa Edukacji Narodowej w Warszawie  odbyło się drugie spotkanie grupy roboczej ds. wynagradzania nauczycieli.

Nie będzie powiązania wynagrodzenia nauczycieli ze wskaźnikiem w gospodarce od 2025 r.

Podczas spotkania przedstawiciel Ministerstwa Finansów przedstawił projekt finansowania jednostek samorządu terytorialnego, w którym odchodzi się od wypłat subwencji oświatowej, z której finansowano m.in. wynagrodzenia nauczycieli. Dochody JST (gminy, powiaty ziemskie, miasta na prawach powiatu i województwa) mają pochodzić przede wszystkim z podatku PIT i CIT, Dopiero w momencie braku pieniędzy na zadania oświatowe JST mają otrzymać brakującą część w postaci subwencji.

Wzbudziło to sprzeciw KSOiW NSZZ „Solidarność” przede wszystkim z uwagi na brak przejrzystych zasad finansowania wydatków na oświatę. Naszym zdaniem taki sposób będzie prowadził wprost do komercjalizacji szkół, przedszkoli oraz innych placówek. W  konsekwencji może dochodzić do przekazywania prowadzenia ich podmiotom zewnętrznym (niepublicznym), a te będą zarabiać na „oświacie” kosztem szkół publicznych.

Przedstawiciele KSOiW NSZZ „Solidarność” jednoznacznie stwierdzili, że oczekują jasnej deklaracji ze strony ministerstwa, rządu i parlamentu nt. politycznej woli rozwiązania problemu wynagrodzenia nauczycieli z jakimkolwiek wskaźnikiem w gospodarce. Chcemy, jako nauczyciele, przestać być w końcu zakładnikami tej czy innej opcji rządzącej. Ponadto oczekujemy konkretnej „mapy drogowej”, harmonogramu prac w tej kwestii. Jeśli takowej woli nie ma, to naszym zdaniem nie ma sensu marnować czasu na dalszą dyskusję. Ministerstwo uchyliło się od odpowiedzi – o takim rozwiązaniu ma zdecydować koalicja rządowa oraz sejm.

Ministerstwo poinformowało stronę społeczną, iż wystąpiło do Prezesa Rady Ministrów oraz Ministerstwa Finansów  z propozycją podwyżki wynagrodzenia dla nauczycieli w wysokości 10% średniego wynagrodzenia na poszczególnych stopniach awansu zawodowego, a także podniesienia  dodatku funkcyjnego dla wychowawców do poziomu 400 zł. Przypomnieliśmy, że wnosiliśmy o wzrost wynagrodzeń w 2025 r. o 20%, a propozycja złożona rządowi na RDS wynosiła 15% dla całej budżetówki.

Swoją propozycje na temat wynagradzania nauczycieli oraz ich czasu pracy, w tym pensum, przedstawiła również strona samorządowa. Wniosek: rząd powinien sfinansować wszystkie zadania oświatowe, ale nie rościć sobie prawa do decydowania o sieci szkół, obsadzie stanowisk kierowniczych, wysokości wynagrodzenia i dodatków nauczycielskich. Według Unii Miasteczek Polskich (Ogólnopolskie Stowarzyszenie Miast i Gmin) - należy podwyższyć nauczycielom pensum.

Takie podejście do szkolnictwa i zawodu nauczyciela wywołało gwałtowny sprzeciw związków zawodowych. Ogłoszono przerwę.

Po wznowieniu spotkania strona samorządowa powtórzyła swoje postulaty ze stanowiska które przesłali wcześniej stronom, co spotkało się ze zdecydowaną reakcją ministerstwa i przerwaniem ich prezentacji.

Związki zawodowe odrzucają propozycje samorządu, ponieważ ich wprowadzenie pogorszy sytuację nauczycieli i ich status zawodowy, co w rezultacie odbije się na całym systemie.

Jednocześnie podkreślono, że strona samorządowa nie jest umocowana w przepisach prawa jako partner do rozmów na temat wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli. Dlatego w tej kwestii będziemy wnosić o rozmowy bilateralne z ministerstwem i rządem, bez samorządu. Wszelkie próby forsowania niekorzystnych zmian spotkają się ze zdecydowaną reakcją związku. KSOiW NSZZ „Solidarność” zaproponowała korporacjom samorządowym, aby przedstawiły swoje propozycje wobec nauczycieli i szkół w gminach, powiatach i miastach, z których pochodzą, oraz przesłała je do nauczycieli szkół, dla których są organem prowadzącym, szczególnie przed wyborami samorządowymi za 3 lata.

Odnosząc się do postulatów związków zawodowych, Ministerstwo Edukacji Narodowej przedstawiło propozycje dalszych prac w zakresie tych problemów, które trzeba rozwiązać w trybie pilnym. Na następnym spotkaniu zostanie omówiona i być może opracowana szczegółowa zasada wypłacania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe, doraźne zastępstwa, w tym podczas wycieczek szkolnych oraz za same wycieczki. Należy zakończyć patologiczne praktyki niektórych samorządów i dyrektorów szkół, gdzie nauczycielom za przepracowane godziny nie wypłaca się wynagrodzenia. Na tym spotkaniu ma nastąpić także próba ujednolicenia przepisów w zakresie nagród jubileuszowych, dodatku za wysługę lat i odpraw emerytalnych.

Kolejne spotkania będą dotyczyć innych dodatków do wynagrodzenia nauczyciel m.in. za trudne i uciążliwe warunki pracy czy za wychowawstwo i opiekę za oddział w przedszkolu, opisane w rozporządzeniu płacowym. Zarówno według ministerstwa, jak i związków zawodowych, ów dokument należy napisać od nowa.

Dalej prace będą poświęcone takim sprawom  jak uśrednianie pensum, urlop na żądanie, pensum nauczycieli zawodu i czas pracy na wycieczce szkolnej. W zakresie zmiany niektórych przepisów w Karcie Nauczyciela i rozporządzeniach wykonawczych, ministerstwo i związki zawodowe są zgodne, że należy uszczegółowić niektóre przepisy, aby nie dochodziło do nadużyć. Ponownie przypomniano, że należy pilnie rozwiązać problem zbyt małej różnicy w wynagrodzeniu nauczyciela początkującego i mianowanego.

 Kolejne spotkanie zaplanowano na początek października, po przyjęciu projektu ustawy budżetowej przez Radę Ministrów.

Postulaty strony samorządowej dotyczące szkół nauczycieli i pragmatyki zawodowej zostaną przekazane do publicznej wiadomości w terminie późniejszym.

Prezydium KSOiW NSZZ „Solidarność” reprezentowali Waldemar Jakubowski – przewodniczący KSOiW NSZZ „Solidarność”  oraz Krzysztof Wojciechowski.

Stronę ministerialną reprezentowała m.in. podsekretarz stanu Paulina Piechna-Wickiewicz,

Stronę samorządową reprezentowała m.in. Elżbieta Rabenda – ekspert Unii Miasteczek Polskich oraz Grzegorz Kubalski – Związek Powiatów Polskich.

Prezydium KSOiW

Krzysztof Wojciechowski